بررسی و پیش بینی اثر نرخ ارز بر قیمت صادراتی خشکبار ایران (مطالعه موردی: پسته، کشمش و خرما)

جایگاه و اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد ایران به دلیل سهم قابل توجه آن در توسعه و گسترش صادرات غیرنفتی، تأمین امنیت غذایی و افزایش اشتغال است. در میان محصولات کشاورزی؛ پسته، کشمش و خرما به عنوان گیاهان استراتژیک و مهم در اقتصاد ملی شناخته می شوند. بررسی و پیش بینی اثر نرخ ارز بر قیمت صادرات خشکبار ایران (پسته، کشمش و خرما) هدف اصلی این پژوهش می باشد. با استفاده از داده های تابلویی مربوط به ده بازار مقصد برای هریک از محصولات، از مدل جزء خطای دو طرفه برای آزمون این رابطه استفاده شده است. نتایج نشان داد که رابطه انتقالی نرخ ارز بر قیمت صادرات خشکبار ایران زیاد می باشد. با توجه به درجه نسبتاً زیاد انتقال نرخ ارز بر قیمت صادرات پسته، کشمش و خرما بر حسب پول بازار مقصد نتیجه گرفته می شود که اجرای سیاست کاهش ارزش پول ملی موجب افزایش ارزش صادرات خشکبار ایران می شود و صادرکنندگان ایرانی برای افزایش سهم بازار باید روی رقابت غیر قیمتی تمرکز داشته باشند. نتیجه مهم دیگر این است که هزینه نهایی صادرات خشکبار ایران پس از سیاست یکسان سازی نرخ ارز افزایش یافته است. نتایج نشان داد که رهیافت شبکه عصبی مصنوعی به منظور پیش بینی قیمت صادرات پسته، کشمش و خرما در مقایسه با مدل رگرسیون خطی دارای عملکرد بهتری است.